XPS-isolatie wordt gekozen bij dakconstructies met hoge vochtbelasting en zware mechanische belasting. Dat komt door zijn uitzonderlijke vochtbestendigheid, hoge drukvastheid (tot 700 kPa) en lage warmtegeleidingscoëfficiënt van gemiddeld 0,032 W/mK. Daardoor is het een van de efficiëntste isolatiematerialen voor omgekeerde en warme daken. In dit artikel lees je over de praktische toepassingen van XPS dakisolatie, ontdek je de exacte prijzen afhankelijk van afwerking en dikte, en vergelijken we XPS met alternatieven zoals PUR, PIR, EPS en minerale wol. Zo maak je eenvoudig de juiste keuze voor je dakproject.
Wat is XPS dakisolatie en waarin verschilt het van andere isolatiematerialen?
XPS dakisolatie is geëxtrudeerd polystyreen dat bestaat uit gesloten cellen en wordt vooral toegepast in vochtige en zwaar te belasten omgevingen. Het belangrijkste verschil met EPS (geëxpandeerd polystyreen) is de dichte, gesloten celstructuur, waardoor XPS waterafstotend is en hogere druklasten verdraagt.
Belangrijke eigenschappen van XPS:
- Warmtegeleidingscoëfficiënt (λ-waarde): 0,029–0,035 W/mK
- Druksterkte: tot 300–700 kPa
- Dampdicht (μ ≥ 80)
- Waterbestendig
- Vormvast en rotvrij
De meest gebruikte types zijn: ROOFMATE, STYROFOAM en JACKODUR platen, leverbaar in diktes van 20 mm tot 160 mm.
Wat zijn de toepassingen van XPS op platte daken?
XPS is ideaal voor zowel warme als omgekeerde platte daken vanwege zijn waterbestendigheid en mechanische sterkte.
Toepassingsvormen:
- Warm dak: XPS onder dakbedekking, boven de dragende structuur (bijv. beton of staalplaat). Vermindert koudebruggen en beschermt tegen temperatuurwisselingen.
- Omgekeerd dak: XPS bovenop de waterdichting, met grind- of terraslaag als ballast. Zeer geschikt voor dakterrassen en groendaken.
- Belastingdragende daken: gebruik van hogedrukvaste XPS (≥ 500 kPa), bruikbaar als wandel- of parkeerdak.
Wat zijn de toepassingen van XPS op hellende daken?
XPS is ook toepasbaar op hellende daken, vooral bij externe isolatie om warmteverlies via het dak te beperken.
Gebruiksmethodes:
- Externe isolatie / sarking: XPS wordt bovenop de dakconstructie geplaatst. Voorkomt ruimteverlies en verhoogt wind- en waterdichtheid.
- Interne isolatie: XPS-platen tussen of onder kepers, minder toegepast wegens dampdichtheid (risico op condens in koude zones).
Wat zijn de aandachtspunten bij het isoleren van zoldervloeren met XPS?
XPS is geschikt voor betonnen zoldervloeren maar niet voor houten vloeren vanwege condensgevaar.
Uitvoering:
- Op betonvloer: XPS-platen direct op de vloer, optioneel met OSB of chape als afwerklaag.
- Onder afwerkvloer: bij renovatie van gelijkvloerse verdiepingen om koudebruggen te vermijden.
- Niet geschikt op houten balkenvloeren (dampsluitend → risico op rot).
Hoe worden XPS platen gemonteerd op het dak?
Montage van XPS vereist zorgvuldige plaatsing en afwerking om damp en water nog beter uit te sluiten.
Stappen:
- Inspectie en voorbereiding ondergrond
- Plaatsen in verspringend patroon (verband)
- Lijmen of mechanisch bevestigen (warm dak)
- Afwerking met dampscherm of waterdichte laag
- Bij omgekeerd dak: ballastlaag (grind, daktegels)
Welke dikte kies je het best voor XPS dakisolatie?
De dikte hangt af van het gewenst isolatierendement en het type dak.
Aanbevolen diktes:
| Type dak | Aanbevolen dikte (XPS) |
|---|---|
| Omgekeerd plat dak | 100–140 mm |
| Warm dak | 80–120 mm |
| Sarking hellend dak | 100–160 mm |
| Zoldervloer op beton | 60–100 mm |
De Rc-waarde (warmteweerstand) moet voldoen aan de EPB-norm (min. 3.5 m²K/W bij een dak in Vlaanderen).
Wat kost XPS dakisolatie per m²?
De kosten van XPS dakisolatie bedragen gemiddeld tussen €4 en €67/m² voor alleen materiaal, afhankelijk van de dikte en fabrikant. Inclusief plaatsing schommelt de prijs tussen €25 en €40/m².
Prijsoverzicht op basis van dikte:
| Dikte XPS | Prijs materiaal /m² | Prijs inclusief plaatsing /m² |
|---|---|---|
| 30–50 mm | €4–€10 | €20–€30 |
| 80–100 mm | €15–€30 | €27–€35 |
| 120–140 mm | €30–€67 | €30–€40 |
Extra kostenfactoren:
- Arbeid: gemiddeld 35% van totaalbedrag
- BTW: 6% voor woningen ouder dan 10 jaar met professionele installatie, anders 21%
- Afwerking: OSB, EPDM, ballastlaag
Wat zijn de voordelen van XPS als dakisolatie?
De voordelen van XPS dakisolatie situeren zich vooral in vochtige en zwaarbelaste toepassingen.
Voordelen:
- Hoge vochtbestendigheid, geschikt voor omgekeerde daken
- Zeer hoge drukvastheid: beloopbare daken, groendaken, daktuinen
- Lange levensduur (>50 jaar)
- Lambda-waarde lager dan EPS en glaswol
- Rotvrij, schimmelbestendig
Voor installaties met beperkte ruimte is XPS minder geschikt door zijn dikte in vergelijking met PIR.
Wat zijn de nadelen en beperkingen van XPS?
Ondanks zijn functionele voordelen heeft XPS een aantal beperkingen.
Belangrijkste nadelen:
- Niet dampopen: accumuleert vocht bij foutieve plaatsing
- Minder ecologisch: hoge CO₂-uitstoot bij productie
- Niet UV-bestendig: moet altijd worden afgedekt
- Dikker dan PIR voor zelfde isolatievermogen (lagere λ)
- Niet geschikt voor houten zoldervloeren
Wat zijn de beste alternatieven voor XPS dakisolatie?
Afhankelijk van het gebruik zijn er diverse alternatieven voor XPS.
Overzicht alternatieven:
- PIR (polyisocyanuraat): hogere isolatiewaarde (λ = 0,023 W/mK), goede vochtweerstand, minder drukvast
- PUR (polyurethaan): schuim, naadloos, iets lager rendement, hogere installatiekost
- EPS: goedkoper, waterabsorberend, lager rendement
- Glaswol / rotswol: brandveilig, ademend, lagere λ, niet geschikt onder druk
- Houtwol / schapenwol: ecologisch, vochtregulerend, duurder
Hoe verschillen isolatiematerialen in prestaties?
De prestaties van gangbare materialen zijn samengevat in onderstaande vergelijkingstabel.
Vergelijkingstabel:
| Materiaal | λ-waarde (W/mK) | Drukvastheid | Prijs /m² (materiaal) | Vochtbestendigheid | Dikte voor Rc 4,5 |
|---|---|---|---|---|---|
| XPS | 0,029–0,035 | 250–700 kPa | €4–€67 | Zeer hoog | ±140 mm |
| PIR | 0,023–0,027 | 100–150 kPa | €25–€70 | Hoog | ±100 mm |
| EPS | 0,035–0,040 | 100–150 kPa | €12–€25 | Beperkt | ±160 mm |
| Glaswol | 0,039–0,041 | Geen | €12–€25 | Laag | ±170 mm |
| PUR | 0,030 | ±200 kPa | €25–€35 | Hoog | ±120 mm |
Wanneer kies je het best voor XPS boven alternatieven?
Kies voor XPS in situaties waar vochtproblematiek, belasting en duurzaamheid centraal staan.
Aanbevolen bij:
- Omgekeerde platte daken (waterafvoer aan bovenkant)
- Dakterrassen, parkeerdaken, groendaken
- Zoldervloeren in vochtige ruimtes zoals garages
- Daken met minimale helling en risico op waterophoping
- Renovaties waarbij dampdichte materialen nodig zijn
Is XPS de juiste keuze voor jouw dak?
XPS is de meest geschikte keuze voor vochtige en zwaar te belasten dakconstructies zoals omgekeerde daken, terrassen en zoldervloeren op beton. Het scoort hoog op vochtbestendigheid en drukweerstand, maar is minder geschikt bij houtconstructies of ecologische bouw. Alternatieven zoals PIR zijn geschikter bij ruimtegebrek, glaswol bij ecologische voorkeur, en PUR bij complexe aansluitingen.
Meer weten? Vraag prijsvoorstellen of advies aan via dakisolatieprijzen.be voor een oplossing op maat.